Web tasarım firmaları 'ndan demo istemek : gerçekten masum bir istek mi?

Bir çok müşteri, içeriğini bilmediğimiz bir işe nasıl para verelim? Siz önce tasarımın demosunu yapın biz beğenir isek, sözleşme yapalım gibi bir düşünce içerisine girebiliyorlar. Ben şahsen zaman zaman karşılaşıyorum bu tip taleplerle... Ancak başlangıçta çok haklı ve masum gibi görünen bu istek, kendi içinde çelişkileri barındırdığı gibi, tasarım firmasının haklarını da ihlal ediyor. Gelin size anlatayım :

1. Şunu unutmayın : Yapılacak iş size özel yapılıyor ve sadece sizin için kullanılacak. Siz almadığınızda ise çöpe atılacak, verilen emek zayi olacak. Maalesef bir çok kişi bunun farkında değil ve bu talepte bulunuyor. Yine benim görüşüme göre, gerçekten ciddi bir alıcı, ön ödeme yapar, her ne alıyor olursa olsun... Ben şahsen evime boya yaptırıyor dahi olsam, bir ön ödeme yaparak işi başlatırım. Sonucu işin başında görmemiş olsam bile...

2. Bir fuar standı yapacaksanız, çizim halinde bir örneğini istemek mantıklı olabilir. Zira o çizim ilgili iş işin maliyetinin ve iş yükünün belkide %10'u bile değil. Ancak hadi sen bana fuar standını hele bir yap biz beğenirsek alalım demezsiniz. Tasarım hizmetin zaten kendisi olduğuna göre, bizatihi hizmetin kendisini demo olarak istemek işte bu kadar mantıksız oluyor. 

3. Yapılacak iş bir sayfa bile olsa, asıl olan konsept tasarımdır. Konsept tasarım belkide işin katma değerli yegane yeri ve iş yükünün muhtemelen %50 sini oluşturuyor. Hal böyle iken, bahsi geçen demo 1 sayfa bile olsa, iş yükü ve ayrılacak zaman bu oranda omak zorunda. Bu haliyle demonun demo olarak değerlendirlemeyeceği gayet açık...

4. Bir çok sektör kuruluşuna göre müşterinin demo isteği emek hırsızlığı olarak düşünülmektedir. Örneğin Interact'ın tüzüğünde bu isteğe karşı ajansların kesin bir dille red cevabı vermesi isteniyor : "Sektörün temel çıktılarından biri olan yaratıcı tasarım ve düşünceyeyi zedeleyici davranışlardan kaçınır, bu doğrultuda gelebilecek olumsuz taleplerin (örn. kurumsal web sitesi ve portal projeleri için ücretsiz tasarım sunumları) sektöre ve reklamverenlere verdiği zararlar konusunda hem çalışanlarını hem de iş ilişkisi içerisinde bulunduğu kurumları bilgilendirirler."

5. Bir web tasarım firmasını seçerken, o firmanın yaptığı işler / projeler, daha sonra yapacakları ile ilgili fikir verecektir. Bunun için ajansın web sitesindeki referanslar kısmına bakmak yeter de artar bile. Yine bu müşteriler aranıp, memnuniyet durumları sorgulanabilir. Bunun için size özel bir tasarım istemeye gerek olmadığını düşünüyorum.

6. Son olarak bir satın alma yapıyorsunuz ve her satın alma işinde olduğu gibi bir risk üstleniyorsunuz. Bir yazıcı alırken, bir malzeme alırken, bir hizmet alırken hep %100 menuniyetimiz konusunda bir risk taşıyoruz. Bu riski azlatmak adına, araştırıyoruz ve çeşitli alternatifleri değerlendiriyoruz. Peki bu hizmet alımında bu riski sıfırlama çabası neden? Bu risk ise eğer, bu riski üstlenmesi gereken kim?

Özetle tüm bunlara bakıldığında bizim gibi tasarım firmaları için demo talepleri, maalesef geri çevrilmesi elzem talepler oluyor. Bu tip taleplere bakış açımız ise, kötü niyet demek istemiyorum ancak en hafif tabiri ile "iş bilmezlik" veya "şark kurnazlığı" olarak görüyoruz... Ve bu tip talepleri kimden gelirse gelsin red ediyoruz.

Kendimize güvenmediğimizden değil, kendi işimize duyduğumuz saygıdan ötürü...